Wyszukaj
Zmień rozmiar czcionki
Wersje kontrastowe
Pracownia (dawniej: Zakład) Stylistyki kontynuuje tradycję badań stylistycznych, które podjęto w Zielonej Górze w latach siedemdziesiątych XX wieku. Ich organizatorem i długoletnim animatorem był prof. Jerzy Brzeziński. Stworzony przez Profesora zespół naukowy początkowo prowadził studia głównie nad językiem oraz stylem osobniczym. Szczególną uwagę skupiono na tekstach artystycznych XVIII i początków XIX stulecia. W wyniku dokonanych analiz powstało m.in. kilka monografii (np. Jerzy. Brzeziński, Język Franciszka Dionizego Kniaźnina, 1976; Maria Maczel, O języku i stylu komediooper Jana Nepomucena Kamińskiego, 1995; Paweł Suder, Język i wartości pisarza. Słownictwo poezji Adama Naruszewicza, 2002; Joanna Gorzelana, Właściwości językowo-stylistyczne poezji religijnej Franciszka Karpińskiego, 2006) oraz nieopublikowana praca doktorska (Cezary Piątkowski, Styl językowy wczesnych poezji Józefa Bohdana Zaleskiego, 2001).
W kolejnych latach poszerzano zakres badań. Wśród tematów, które podjęto, wymienić należy następujące kwestie: teoretyczno-metodologiczne podstawy badań stylistycznych; historyczną świadomość językowo-stylistyczną; język i styl tekstów religijny; leksykalne środki stylistyczne; ukształtowanie stylistyczno-językowe wybranych gatunków literackich oświecenia i romantyzmu oraz inne. Owocem prac nad wspomnianymi problemami były kolejne książki (np. Jerzy Brzeziński, Wyznaczniki językowostylistyczne poezji sentymentalnej, 1978; Jerzy Brzeziński, Styl językowy polskiej powieści sentymentalnej, 1991; Krzysztof Maćkowiak, Ukształtowanie leksykalno-stylistyczne polskiej bajki oświeceniowej, 1994; Krzysztof Maćkowiak, Słownik a poezja. Z zagadnień świadomości leksykalno-stylistycznej polskiego oświecenia, 2001; Jerzy Brzeziński, Krzysztof Maćkowiak, Cezary Piątkowski, Historyczna stylistyka polszczyzny artystycznej. Teoria – praktyka – konteksty, 2003; Joanna Gorzelana, Swoistość stylistyczno-językowa poezji religijnej okresu oświecenia, 2016).
Do ważnych inicjatyw zielonogórskiego środowiska stylistyków należy organizacja konferencji naukowych. Wymienić trzeba tu przede wszystkim dwie sesje na temat idiostylu i idiolektu. Pierwsza odbyła się w marcu 1986 roku, a jej pokłosiem była książka Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, red. Jerzy Brzeziński (1988). Druga odbyła się we wrześniu 2008 roku. Referaty wygłoszone na tym spotkaniu znalazły się zaś w książce Język i styl twórcy w kręgu badań współczesnej humanistyki, red. Krzysztof Maćkowiak, Cezary Piątkowski, współpraca Joanna Gorzelana (2009).
Wysiłki badaczy zatrudnionych w Pracowni opierają się na kilku wyjściowych założeniach. Podkreślić wypada wśród nich głównie jedno – stylistyka językoznawcza to samodzielna dziedzina poznania, mająca interdyscyplinarny charakter. Kategorię stylu łączyć zaś należy z najwyższą zasadą organizacyjną tekstów. Przy rozpoznawaniu tej kategorii trzeba dostrzegać względy pragmalingwistyczne. Innymi słowy, każda wypowiedź oraz zaktualizowany w niej styl to rezultat pewnego zdarzenia komunikacyjnego, na które wpływają liczne konteksty, np. językowy, komunikacyjny, kulturowy. Następstwem wyliczonych tez jest docenienie w pracy interpretacyjnej pojęć typu czynnik stylotwórczy bądź cecha stylowa.
